به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

اهمیت ثبت جهانی میراث ناملموس کشور‌ها

تاریخ انتشار: ۱۹ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۵۷۲۸۹۷

حسن کریمیان، عضو هیات علمی دانشگاه تهران گفت: از میان ۴۶ مواریث فرهنگی غیر‌ملموس که در هفدهمین نشست کمیته بین‌الدولی پاسداری از مواریث فرهنگی ناملموس در شهر رباط مراکش برای ثبت در فهرست میراث‌فرهنگی ناملموس بشریت نامزد شده بودند، چهار میراث از کشورمان نیز به ثبت جهانی رسید که خبر بسیار شعف بر انگیزی است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

او افزود: به ویژه آنکه ثبت جهانی شب یلدا / چله مقارن شده با یلدای ۱۴۰۱ که یقینا بایستی برای برگزاری هر چه با شکوه‌تر آن در سال جاری برنامه‌ریزی کرد. پیشنهاد دارم رسانه ملی برنامه مفصلی را به همین مناسبت در دستور کار داشته باشد تا طعم خوش ثبت جهانی این مناسبت ارزشمند فرهنگی در کام ایرانیان فرهنگ دوست گواراتر شود.

این استاد دانشگاه ادامه داد: همچنین باید ثبت جهانی سوزن‌دوزی ترکمن یا ترکمن‌دوزی را به مردم شریف ایران و به ویژه هموطنان ترکمن و ساکنان ترکمنستان صمیمانه تبریک گفت. از جمله اقدامات ارزشمند هیات ایرانی در این اجلاس، ثبت پرورش کرم ابریشم و تولید سنتی ابریشم برای بافندگی بود که به طور مشترک با کشور‌های افغانستان، آذربایجان، ترکیه، تاجیکستان و ترکمنستان، به انجام رسید. هنر ساختن و نواختن ساز عود مشترک با سوریه، چهارمین پرونده مشارکتی ایران بود که به فهرست جهانی میراث ناملموس یونسکو افزوده شد و بدین ترتیب، با ثبت بیست‌ویکمین میراث‌فرهنگی ناملموس ایران در فهرست جهانی یونسکو، رتبه کشورمان با یک رده افزایش به جایگاه ششم کشور‌های دارای مواریث ثبت‌شده در این فهرست ارتقا یافت.

کریمیان در پاسخ به این سوال که به نظر شما ثبت جهانی پرونده‌های میراث ناملموس به صورت مشترک با سایر کشور‌ها چقدر اهمیت دارد و چه کمکی می‌تواند به تقویت روابط فرهنگی ایران و سایر کشور‌ها داشته باشد؟ اضافه کرد: امروزه دیپلماسی علمی و فرهنگی به‌عنوان اصلی‌ترین مولفه در مراودات بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این میان، ثبت مواریث فرهنگی کشور‌ها در فهرست جهانی، به معنای به اشتراک گذاشتن تجربیات علمی فرهنگی یک ملت با سایر ملل جهان است. از سوی دیگر، می‌دانیم که برای گستردگی قلمرو ایران فرهنگی، تعداد قابل توجه‌ای از کشور‌های منطقه دراین قلمرو جای می‌گیرند. برای همین آثار ناملموس فرهنگی پیشنهادی برای ثبت جهانی، جزیی از مواریث فرهنگی کشور‌های حوزه ایران فرهنگی نیز به شمار می‌آیند و لاجرم بایستی به صورت مشترک در فهرست اثار جهانی ثبت شوند.

او گفت: بدیهی است که ثبت مشترک این آثار نشانه‌ای آشکاری از اشتراک فرهنگ دیرپای این سرزمین با کشور‌هایی است که خود بخشی از حوزه فرهنگی ایران بزرگ به شمار می‌آیند؛ بنابراین تردیدی نیست که ثبت مشترک آثار در فهرست میراث جهانی تقویت کننده اشتراکات دیرپای فرهنگی واصلی‌ترین عامل در توسعه دیپلماسی فرهنگی میان ملت‌هاست و سبب تقویت روابط ایران و سایر کشور‌ها می‌شود.

این استاد دانشگاه افزود: با توجه به ماموریت اصلی یونسکو، که همانا ارتقای سطح آگاهی‌های عموم است، ثبت مشترک این میراث‌فرهنگی ناملموس می‌تواند زمینه‌ساز ارتباطات فرهنگی ملت‌هایی باشد که دارای پیشینه تاریخی و فرهنگ مشترک هستند و تلاش مشترک آن‌ها در حفاظت از این مواریث را در پی خواهد داشت و در نتیجه کشور‌های حوزه فرهنگی ایران بزرگ را از تهاجم فرهنگی بیگانگان در امان خواهد داشت.

او درباره ثبت پرونده ورزش‌های زورخانه‌ای به نام جمهوری آذربایجان نیز گفت: ثبت مشترک با دیگر کشور‌ها از جمله آذربایجان مسبوق به سابقه است. به خاطر دارم که در سال ۲۰۱۴ کشور ارمنستان پیشنهاد ثبت فرهنگ پخت نان سنتی لواش به‌عنوان نمادی از تقارب میان فرهنگ‌ها را داده بود که به سبب تقاضای دیگر کشور‌های منطقه، ایران به‌عنوان مرجع مورد وثوق این پرونده چند ملیتی تعیین و درنهایت پرونده فرهنگ پخت نان لواش با مشارکت سایر کشور‌های مرتبط به ثبت رسید. همچنین آذربایجان متقاضی اشتراک در پرونده بازی چوگان شد که یونسکو تقاضای آن‌را پذیرفت. تقاضای ثبت ورزش‌های زورخانه‌ای نیز در همین دسته از فعالیت‌ها جای می‌گیرد. دراینکه آیین پهلوانی و زورخانه‌ای هنری رزمی ایرانی است که مجموعه‌ای از عناصر اسلامی، عرفانی و باور‌های ایرانی را در خود جای داده تردیدی نیست. تمامی اشعار حماسی و عرفانی که در این آیین پهلوانی خوانده می‌شوند نیز آموزه‌های اخلاقی و اجتماعی مردمان سرزمین بزرگ ایران فرهنگی را منعکس می‌سازد.  اگرچه امروزه مرز‌های سیاسی، پاره‌هایی از کشور بزرگ ایران را از آن جدا کرده است، لیکن ایران هیچگاه از نظر فرهنگی تجزیه نشده است.

عضو هیات علمی دانشگاه تهران یادآور شد: ثبت مشترک مواریث فرهنگی در فهرست مواریث بشری زمینه هم‌افزایی ملت‌ها و ارتباطات بیشتر فرهنگی آن‌ها را فراهم می‌سازد. بنا بر این، بهتر است از این فرصت استثنایی برای تقویت دیپلماسی فرهنگی و تعامل و هم‌افزایی با مردمانی برآئیم که هنوز عضوی از جامعه فرهنگی بزرگ و سترگ ایران زمین به شمار می‌آیند. بنابراین، پیشنهاد دارم با برنامه‌ریزی برای اجرای مناسبت‌های مشترک در راستای حفظ و احیای رفتارها، جشن‌ها و سنت‌هایی تلاش کنیم که از ادوار باستان تا کنون در قلمرو فرهنگی ایران جریان دارند. تمام دستگاه‌های فرهنگی و دیپلماسی کشور باید کمر همت بسته و برای حفظ و احیای مواریث فرهنگی ثبت جهانی شده برنامه‌ریزی کنند.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری میراث و گردشگری

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: ثبت جهانی میراث فرهنگی میراث ناملموس فرهنگی ناملموس مواریث فرهنگی فرهنگی ایران سایر کشور ها ثبت مشترک ثبت جهانی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۵۷۲۸۹۷ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

چرا تنها سایت موزه غرب کشور عاقبت به خیر نشد

خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- آزاده صفی: سال ۲۰۱۸ پس از انتخاب همدان به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای آسیایی، مسئولان استانی برای آماده‌سازی شهر و استقبال از این رویداد، دست به احداث، بهسازی و مرمت برخی از آثار و اماکن زدند که طرح پیاده‌راه‌سازی خیابان‌های بوعلی و اکباتان و میدان مرکزی شهر از این دست بود.

در حین اجرای این عملیات، اشیای تاریخی از میدان مرکزی شهر همدان کشف شد که سر و صدا و حواشی بسیاری را به همراه داشت. پس از کشف این اشیا اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان به همراه شهرداری همدان وعده ساخت سایت‌موزه را در این مکان دادند.

حواشی گریبانگیر همیشگی سایت موزه همدان

از سال ۱۳۹۶ تا سال ۱۴۰۱ که از طراحی تا بهره‌برداری سایت موزه به طول انجامید، این موزه که روزی قرار بود به عنوان یک اثر شاخص در مرکز شهر همدان خودنمایی کند و تاریخ این کهن‌شهر را به رخ گردشگران بکشد همچنان درگیر حواشی فراوان بود و حتی حواشی، پس از بهره‌برداری نیز دست از سر سایت موزه برنداشت و تا امروز نیز ادامه دارد.

احداث سایت موزه با همکاری سه مجموعه میراث‌فرهنگی، شهرداری و راه و شهرسازی و کشمکش بین این دستگاه‌ها از جمله معضلاتی بود که چند سال گریبانگیر پروژه بود و مدت‌ها پروژه را در سکوت عمرانی نگاه داشت و خبری از اجرای آن نبود.

در سال ۹۷ که سایت موزه گرفتار کشمکش اداری بود عباس صوفی؛ شهردار وقت همدان گفته بود که برای به نتیجه رسیدن پروژه و ساخت بنا، باید میراث‌فرهنگی و راه و شهرسازی، بودجه مورد نیاز را در کار تزریق کنند تا شهرداری بتواند عملیات عمرانی را ادامه دهد.

محمدحسین مرادی؛ معاون وقت بازآفرینی شهری و مسکن اداره‌کل راه و شهرسازی استان همدان نیز در این زمینه گفته بود این اداره وظیفه‌ای در قبال تأمین بودجه و اعتبار پروژه احداث سایت‌موزه میدان مرکزی همدان ندارد.

همان زمان کامران گردان؛ رئیس وقت شورای شهر همدان نیز درباره پروژه گفته بود که سه‌گانگی در سه نهاد میراث‌فرهنگی، راه و شهرسازی و شهرداری همدان از دلایل عمده طولانی شدن روند این پروژه است.

احمد ترابی؛ معاون وقت میراث‌فرهنگی همدان نیز همان زمان از رکود در روند ساخت پروژه سایت موزه میدان مرکزی همدان خبر داده و گفته بود این پروژه در همان مرحله‌ای که بوده، قرار داشته و پیشرفتی نکرده است و تنها آثار و اشیا تاریخی کشف شده به موزه اداره‌کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری منتقل شده است.

سایت موزه همدان قبرستان وعده‌های بی عمل مدیران

جدا از رکود طولانی پروژه و کشمکش بین دستگاه‌های مربوطه، وعده و وعیدهای بسیاری برای اتمام پروژه داده شد و سال‌ها سایت موزه میدان مرکزی همدان به قبرستان وعده‌های بدون عمل مدیران تبدیل شد و سرانجام اداره‌کل راه و شهرسازی از این پروژه کنار گذاشته شد و میراث‌فرهنگی و شهرداری اتمام پروژه را عهده‌دار شدند.‌

پس از آن نیز «افتتاح سایت موزه همدان در ماه‌های آینده» بارها تیتر رسانه‌ها شد و خلاصه این پروژه، پس از طی کردن هفت‌خان رستم شهریورماه ۱۴۰۱ و در سکوت خبری و ناباوری فعالان میراث‌فرهنگی و گردشگری افتتاح شد و در نهایت مدیریت آن به شهرداری واگذار شد.

باوجود اینکه انتظار می‌رفت افتتاح این مکان شاخص در میدان دیدنی همدان، میدان‌داری کند و به رونق گردشگری منجر شود اما حاشیه‌های بعد از افتتاح آنقدر قوی شد که تمام حواشی ساخت سایت موزه را از ذهن‌ها پاک کرد.

سایت موزه، محل وقوع معضلات اجتماعی در میدان مرکزی شهر

خلاصه اینکه پس از افتتاح هم گره از بخت تنها سایت موزه غرب کشور باز نشد و هر روز حاشیه‌هایش بیشتر از قبل شد و این حواشی تا جایی پیش رفت که حالا این موزه در میدان مرکزی شهر همدان به محلی برای وقوع انواع معضلات اجتماعی تبدیل شده است.

تأمین نیروی متخصص مانند موزه‌دار و راهنمای گردشگری، مهمترین مشکلات سایت موزه است که پس از گذشت یکسال و نیم از افتتاح، هنوز محقق نشده و گویا عزمی بر رفع این مشکل بزرگ نیز وجود ندارد. از طرفی شهرداری همدان فاقد این نیروهای متخصص است و از طرف دیگر میراث‌فرهنگی با کمبود شدید نیروی انسانی مواجه است و این معضلات وضعیت سایت موزه را به کلافی سردرگم تبدیل کرده است.

با وجود اینکه استقبال از سایت موزه در ایام خاص مانند تعطیلات و مناسبت‌ها چشمگیر است و گردشگران تمایل بالایی به بازدید از آن نشان می‌دهند اما این مکان همچنان فاقد استانداردهایی مانند راهنمای گردشگری و موزه‌دار است و آنطور که باید در معرفی تاریخ همدان به گردشگران موفق عمل نکرده است.

جای خالی راهنمای گردشگری و موزه‌دار در تنها سایت موزه غرب کشور

در سایت موزه میدان مرکزی شهر همدان که با عنوان عریض و طویل تنها سایت موزه غرب کشور شناخته شده است آثاری از دوران ماد، اشکانی و پایه ستون‌های دوره هخامنشی تا دوره اسلامی وجود دارد که نشان می‌دهد حدود ۳ هزار سال در لایه‌های مختلف آن زندگی وجود داشته و تاکنون نیز مهمترین میدان شهر همدان باقی مانده است.

بنابراین این موضوع می‌تواند اصلی‌ترین دلیل و ادعا باشد که این حجم از تاریخ و تمدن هنوز در شهر زنده است و اگر آنها را به تماشای مخاطبان بگذاریم در جذب گردشگر تأثیرگذار خواهد بود، اما متأسفانه هنوز عزمی بر مدیریت صحیح این مکان در همدان شکل نگرفته و سایت موزه به محلی برای وقوع معضلات اجتماعی تبدیل شده است.

کد خبر 6090742